De verkiezingen zijn achter de rug. Nu nog de verdeling van de taken en we weten straks wie we als wethouder voor de microfoon krijgen.

Ik ben nu bijna 23 jaar vrijwilliger bij SIRIS en heb de nodige mensen voor de microfoon gehad. Nu moet ik wel zeggen dat, als ik een microfoon in mijn hand heb, meer durf te vragen.

Ik blijf netjes en probeer geen twee vragen tegelijk te stellen. Als je dit doet krijg je vaak alleen antwoord op je laatste vraag en je luistert goed wat de persoon te vertellen heeft.

Interviewen lijkt gemakkelijk maar dat is het niet altijd en vooral kinderen. Kinderen interviewen vind ik het moeilijkste van alles. Bij hun maar ook bij andere stel je open vragen. Vragen waarop ze een langer antwoord moeten geven en geen ja of nee hoeven te zeggen. Krijg ik kinderen aan mijn tafel bij het programma het Avonduur (is het actualiteitenprogramma bij SIRIS elke werkdag tussen 18 en 19 uur) dan zeg ik; je mag ja en nee zeggen maar je vertelt wel verder.

De presentatoren van alle informatieve programma’s (Het Avonduur, Sportlijn) en verslaggevers krijgen bij SIRIS een opleiding in “Hoe moet ik interviewen”, en daar komt veel meer bij kijken dan verwacht. Je leert het verschil tussen open vragen en gesloten vragen. Ook leer je luisteren naar de persoon maar ook leer je te letten op lichaamstaal.

We krijgen persberichten toegestuurd en dat is onze leidraad om het interview te doen. We proberen zoveel mogelijk de volgorde van dit persbericht aan te houden. Maar soms hoor je in het antwoord iets anders en dan kan het toch een beetje anders gaan.

Er zijn mensen die willen de vragen van te voren hebben maar daar ben ik niet goed in. Ik weet mijn eerste vraag en dan zie ik wel hoe het interview loopt. Het nadeel bij vragen op een lijstje, is dat je teveel bezig bent met je volgende vraag en niet meer luistert naar het antwoord en dan kan het zijn dat je een vraag stelt die al is beantwoord bij je eerste vraag die je hebt gesteld. Wel zeg ik tegen de mensen, jullie hebben een persbericht gestuurd en dat volgen wij zoveel mogelijk.

Wat zijn open vragen?

Bij een open vraag geef je de persoon die je gaat interviewen alle ruimte om een antwoord te bedenken. De vraag begint met een vraagwoord: Wie, wat, waar, wanneer, hoe.
Je kunt dus vragen: Wie ben je? Wat doe je voor werk? enz. Het woord “waarom” moet je niet teveel gebruiken want dan kan dit worden opgepakt als een verwijt en dan kan de persoon “dichtklappen”.

Wat is een goede open vraag?

Goede open vragen voldoen aan een aantal eisen: neutraal, zo kort mogelijk, met het juiste vraagwoord, uitnodigend uitgesproken, ondersteund met lichaamstaal.

De meest open open vraag begint met ‘Wat vindt u van…” Dit is beste manier om zoveel mogelijk informatie van de ander te krijgen over zijn/haar mening, zijn/haar kennis, de waarden die hij/zij hanteert en de gevoelens die hij/zij bij een bepaald onderwerp heeft. “Wat vindt u” is veel beter dan “wat denkt u”, want daarmee vraag je alleen naar verstandelijke informatie. Je krijgt daarmee geen inzicht in de gevoelens van je gesprekspartner terwijl die vaak nog belangrijker zijn dan zijn letterlijke mening.

In “wat vindt u” zit helemaal niets van jezelf, geen enkele suggestie, beperking of richting. Je bent daarmee helemaal neutraal. In het antwoord kan de ander het meest van zichzelf laten zien.

Wat is een gesloten vraag?

Een gesloten vraag begint dus niet met een vraagwoord maar met een werkwoord. “Ga je morgen beginnen?” “Wil je hier eigenlijk wel werken?” Een kind maar een volwassen geeft dan het antwoord “ja” of “nee” en wacht dan op de volgende vraag. Als interviewer ben je dan zo uitgepraat met de persoon.

Zo had ik een keer een gast die, voor we in de uitzending waren, volop aan het kletsen was. Ik had gezegd dat als we live gingen een rood lampje ging branden en dat er dan niet meer gepraat mocht worden. Het rode licht ging aan en ik stelde mijn vraag, hij keek me aan en wees naar de rode lamp en deed een vinger voor zijn mond en gaf aan dat ik stil moest zijn.